Taras widokowy na Górze Rowskiej
Góra Rowska położona jest na terenie Podlaskiego Przełomu Bugu, we wsi Mielnik. Stanowi wyraźnie wyodrębnione wyniesienie (161 m n.p.m.) przylegające od wschodu do zabudowy Mielnika. Budowa geologiczna okolic Mielnika jest dobrze poznana ze względu na obecność wydobywanej w tym miejscu kredy piszącej. Kopalnia kredy, głazy narzutowe oraz ciekawa rzeźba terenu stanowią o istotnych walorach geoturystycznych gminy Mielnik. Na podstawie danych historycznych wiadomo, że jeszcze w latach 50. Góra Rowska była całkowicie pozbawiona zwartego drzewostanu, porośnięta jedynie luźnymi krzewami (głównie jałowcem) i wypasana. W kolejnych dekadach intensywność wypasu stopniowo malała – najpierw zwierzęta zniknęły ze szczytowych partii i północnych skłonów wyniesienia, z później wypasane były już jedynie południowe i zachodnie podnóża, w końcu zaś – najprawdopodobniej w latach 90. wypas całkowicie zaniknął na tym obszarze.
W roku 2012 ochrony muraw kserotermicznych w Mielniku, w tym także tej na Górze Rowskiej, podjęło się stowarzyszenie Centrum Ochrony Mokradeł, które, jak się okazało, nie ogranicza swojej działalności przyrodniczej jedynie do mokradeł. W ramach projektu* czynnej ochrony siedlisk przyrodniczych w 2013 roku z południowego zbocza góry usunięte zostały zakrzaczenia (głównie tarniny, osiki oraz samosiewów sosny i czeremchy amerykańskiej), zaś przez kolejne dwa lata wykaszane były ich odrosty. Po zakończeniu projektu odrosty krzewów, pojawiające się na murawach wykaszane były przez wolontariuszy Stowarzyszenia w ramach organizowanych corocznie akcji czynnej ochrony muraw. W 2015 roku Stowarzyszenie przystosowało teren do wypasu zwierząt – ogrodziło murawę pastuchem elektrycznym oraz postawiło stajenkę dla owiec, do której wprowadziło się stado dwunastu wrzosówek. Wypas zwierząt prowadzony jest na Górze Rowskiej (a także na innych mielnickich murawach) do dzisiaj.
W roku 2020, w ramach projektu** zrealizowanego przez Gminę Mielnik, na szczycie Góry Rowskiej wykonana została platforma widokowa z zamontowaną lunetą, pochylnia drewniana o długości 350 m oraz konstrukcja drewniana do prowadzenia zajęć terenowych.
W 2023 roku mielnickie murawy objęte zostały ochroną na poziomie unijnym w ramach sieci Natura 2000. Wyspowy obszar o nazwie „Murawy w Mielniku” utworzony został specjalnie w celu ochrony muraw kserotermicznych. Poza Górą Rowską obejmuje on także rezerwat przyrody Góra Uszeście, zespół przyrodniczo-krajobrazowy Głogi, Górę Zamkową oraz Górę Piaszczaną.
Dzięki regularnie prowadzonym zabiegom ochrony czynnej, w tym przede wszystkim przywróceniu wypasu zwierząt, na Górze Rowskiej można dzisiaj podziwiać rzadkie i chronione gatunki ciepłolubnych roślin, takie jak: sasanka łąkowa, zawilec wielkokwiatowy, goryczka krzyżowa, aster gawędka, ostrołódka kosmata, dzwonek boloński, marzanka barwierska, dziewanna fioletowa czy nasz rodzimy naziemny storczyk – kruszczyk szerokolistny. W sezonie wypasu warto dobrze rozejrzeć się po murawie, bo może akurat pasie się tam coraz liczniejsze stado ciekawskich i uwielbiających jabłka owiec.
Ze szczytu wzniesienia znowu roztacza się piękny widok na Bug i panoramę Mielnika, który dzięki nowej infrastrukturze turystycznej jest teraz dostępny dla wszystkich, także osób z niepełnosprawnościami oraz rodziców z małymi dziećmi.
*Projekt „Czynna ochrona zagrożonych siedlisk przyrodniczych w rezerwatach przyrody na Mazowszu i Podlasiu” został zrealizowany przez Centrum Ochrony Mokradeł w latach 2013-2015 dzięki dofinansowaniu ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (85%), Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (10%) oraz wkładu własnego Stowarzyszenia (5%). Więcej o projekcie na stronie: https://rezerwaty.bagna.pl/
**Projekt „Ochrona i promocja bioróżnorodności siedlisk kserotermicznych w gminie Mielnik” został zrealizowany w latach 2019-2020 przez Urząd Gminy Mielnik. Finansowanie projektu pochodziło z 85% z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020. Więcej o projekcie na stronie: https://mielnik.com.pl/inwestycje/47-projekty-dofinansowane-ze-srodkow-ue/1723-ochrona-i-promocja-bioroznorodnosci-siedlisk-kserotermicznych-w-gminie-mielnik
